Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), sosyal etkileşim ve iletişim becerilerinde farklılıkların ve sınırlamaların bulunduğu, tekrarlayıcı davranış ve ilgi alanlarının belirgin olduğu bir nörogelişimsel durumdur. OSB, birçok farklı belirti ve semptom gösteren geniş bir yelpazeyi içerir ve bu nedenle “spektrum” terimi kullanılır.
OSB’nin belirtileri ve özellikleri kişiden kişiye büyük farklılıklar gösterebilir. Ancak genel olarak aşağıdaki alanlarda belirgin zorluklar görülebilir:
- Sosyal Etkileşim: OSB’li bireyler genellikle sosyal etkileşimde zorlanır. Göz teması kurmada zorluk yaşayabilirler, duygusal ifadeleri okuma ve anlama konusunda güçlük çekebilirler ve arkadaşlık ilişkilerini sürdürmekte zorlanabilirler.
- İletişim Becerileri: Dil ve iletişim becerilerinde değişkenlik görülebilir. Konuşma gecikmesi veya dilin sıradışı kullanımı (tekrarlayıcı konuşmalar, özel jargonlar) olabilir. Aynı zamanda beden dili ve jestleri anlamak ve kullanmakta da güçlük yaşanabilir.
- Tekrarlayıcı Davranışlar ve İlgi Alanları: OSB’li bireyler belirli ilgi alanlarına yoğunlaşabilir ve bu konuda derinlemesine bilgi sahibi olabilirler. Aynı zamanda tekrarlayıcı davranışlar (örneğin, nesneleri sıralama, elleri sallama) veya ritüeller sergileyebilirler.
Erken müdahale, özel eğitim, dil ve konuşma terapisi, davranışsal terapi ve ilaç tedavisi gibi çeşitli yöntemlerle OSB’li bireylerin yaşam kalitesi artırılabilir ve iletişim, özbakım becerileri ve sosyal etkileşim geliştirilebilir. Her bireyin OSB’si farklıdır ve bireyselleştirilmiş yaklaşımlarla desteklenmeleri önemlidir. OSB, çocukluk döneminde belirgin hale gelebilir, ancak yaşam boyu devam eden bir durumdur.